Lourdes
Począwszy od 11 lutego do 16 lipca 1858 14-letnia wiejska dziewczyna Bernadette Soubirous doświadczyła osiemnastu objawień Pięknej Pani. Jej postać ubrana była w białą suknię i tego samego koloru płaszcz okrywający głowę, przepasana w pasie niebieską szarfą, na stopach znajdowały się żółte róże i w tym samym co róże kolorze był jej różaniec zawieszony na ręce, a składający się z sześciu dziesiątek. Wydarzenia te miały miejsce w grocie, niedaleko Lourdes. Dnia 25 marca 1858 roku, podczas 16 objawienia, w Święto Zwiastowania, 'postać’ powiedziała: Ja jestem Niepokalane Poczęcie…
Grota Massabielle (w miejscowym narzeczu: stara skała) w przeciwieństwie do obszernego placu Różańcowego i różnych w formie bazylik grota Massabielle, gdzie Bernadetta Soubirous doznawała objawień, jest bardzo prosta i surowa. Skała, w której mieści się grota ma wysokość 27 m; sama grota ma 3.80 m wysokości, 9.50 m długości i 9.85 m szerokości. Niektóre z kamiennych ścian wokół groty noszą oznaki celowych przeróbek, przypuszczalnie w celu ułatwienia pielgrzymom dostępu do groty; której pierwotny kształt uległ z tego powodu zatarciu.
Wnętrze groty nie jest ozdobione, chociaż umieszczono w niej prosty, kamienny ołtarz i pulpit, żeby można tu było odprawiać msze. Ponad główną wnęką jest nisza, gdzie miały miejsce objawienia i na którym od 4 kwietnia 1864 umieszczona jest figura Matki Bożej z Lourdes, dłuta rzeźbiarza polskiego pochodzenia Josepha Fabischa. Artyście podczas pracy trudno było ustalić wygląd Pięknej Pani. Żadna z pokazywanych Bernadetcie reprodukcji obrazów nie odpowiadała temu, co dane jej było zobaczyć. Nie widząc innego sposobu, artysta poprosił dziewczynkę, żeby spróbowała uśmiechnąć się i popatrzeć w podobny sposób. Gotową figurę poświęcił biskup Bertrand Laurence. Fundatorkami figury były siostry Lacour z Lyonu. Ma ona 1,88 m wysokości, ubrana jest w białe szaty, w prawej ręce trzyma różaniec, a u jej stóp leżą dwie żółte róże; w takiej formie objawiła się Bernadetcie Soubirous. Na piedestale wyryty jest napis: Que soy era Immaculada Concepciou (pol. „Jestem Niepokalane Poczęcie”).
Naprzeciwko ołtarza umieszczono kamień dla upamiętnienia wizyty w grocie papieża Jana Pawła II 15 sierpnia 1983.
W tylnej części groty znajduje się źródło, odkryte 25 kwietnia 1858 przez Bernadettę Soubirous. Jest ono przesłonięte szklaną przesłoną. Pielgrzymi przechodzą w procesji przez grotę dotykając, zgodnie ze zwyczajem, skały pod figurą Matki Bożej; od wielu dotknięć skała stała się wygładzona. W tylnej części groty znajduje się metalowa puszka, do której składane są spisane modlitwy i prośby wiernych; codziennie są one zbierane i palone.
Jedno z miejsc, gdzie Bernadetta Soubirous modliła się do Matki Bożej, jest oznaczone specjalną płytą.
Za przyczyną wody ze źródła już od pierwszych dni objawień następowały cudowne uzdrowienia. Pierwszą uzdrowioną była Catherine Latapie, która 1 marca 1858 obmyła swoje chore ramię w źródełku. Od tamtego czasu zarejestrowano ponad 7000 przypadków niewytłumaczalnego odzyskania zdrowia, 70 spośród nich Kościół uznał za cudowne.
W 1955 obok groty wybudowano również baseny z wodą, do których pielgrzymi mogą wejść i zanurzyć się. Baseny zmodernizowano w latach 1972 i 1980. Woda w basenach ma stałą temperaturę 12 °C. Obecnie jest 17 basenów, 11 dla kobiet i 6 dla mężczyzn oraz mniejsze baseny dla dzieci. Rocznie korzysta z nich ok. 350 000 pielgrzymów
Procesja z pochodniami wyrusza również od groty o godzinie 20:45. Śpiewy rozpoczyna „Salve Regina”. Jej trasa jest taka sama jak procesji eucharystycznej. W razie niepogody odbywa się ona w bazylice Piusa X.
Idea procesji z pochodniami ma roku swój początek w organizowanych od 1908 przez ojca Rivals pielgrzymkach różańcowych. W 1911 idea ta została poparta przez całą Francję. Od 1923 pielgrzymka różańcowa stała się pielgrzymką narodową.
Na czele procesji niesiona jest kopia figury Matki Bożej z Lourdes. Wielu uczestników niesie w rękach świece osłonięte lampionami. Głównym elementem procesji jest odmawianie różańca, zwykle w różnych językach. Finałowe błogosławieństwo jest po łacinie, po czym następuje wezwanie do pielgrzymów do przekazania sobie znaku pokoju
Droga Krzyżowa
Na zboczu góry Espelugues górującej ponad sanktuarium została w 1912 zbudowana dla pielgrzymów Droga Krzyżowa. Każdą z jej 14 stacji, będących dziełem rzeźbiarza Raffi, stanowią grupy olbrzymich, wykonanych z żeliwa postaci osiągających 2 m wysokości. Pierwszą stację poświęcono 5 października 1901.
Krypta
Krypta była pierwszym z kościołów, jakie zostały zbudowane na terenie Domeny i należy dziś do najmniejszych spośród nich. Jej budowę rozpoczęli w 1861 ksiądz Dominique Peyramale i biskup Bertrand-Sévère Mascarou Laurence. Przy budowie pracował też ojciec Bernadetty Soubirous; był on również obecny przy oficjalnym otwarciu świątyni w niedzielę Zesłania Ducha Świętego 1866.
Nawa krypty jest niewielka. Uwagę zwracają masywne filary podtrzymujące konstrukcję bazyliki Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, która została zbudowana nad kryptą. Do krypty prowadzi korytarz. Przy wejściu ustawiono dużą, brązową statuę św. Piotra, trzymającego klucze do Królestwa Niebieskiego. Naprzeciwko niego stoi posąg papieża Piusa X. Ściany korytarza zostały wyłożone niewielkimi, marmurowymi płytami kommemoracyjnymi, ofiarowanymi w podzięce za doznane łaski.
Bazylika Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny
Bazylika Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, zwana potocznie bazyliką górną, była historycznie drugim kościołem zbudowanym na terenie Domeny. Została wzniesiona w latach 1866–1872. Jej konsekracja miała miejsce w 1876. Robiąca wrażenie, wyniosła budowla w stylu neogotyckim została zaprojektowana przez Hyppolyte’a Duranda. Wydaje się wyrastać bezpośrednio ze skały Massabielle (w której znajduje się Grota Objawień). Ściany świątyni są wyłożone wotywnymi płytami kommemoracyjnymi, będącymi pozostałością po narodowych pielgrzymkach z lat poprzednich. W witrażowych oknach ukazane są wydarzenia z historii Lourdes; w oknach clerestorium przedstawiona jest Maryja jako druga Ewa.
Na zewnątrz bryła świątyni zdominowana jest przez wysoką na 70 m wieżę, flankowaną dwiema mniejszymi wieżyczkami (ukończonymi ok. 1908). Ponad wejściem umieszczono mozaikę przedstawiającą papieża Piusa IX, który 8 grudnia 1854 bullą Ineffabilis Deus ogłosił Dogmat o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny.
Bazylika Różańcowa
Bazylika Różańcowa to trzeci kościół zbudowany na terenie sanktuarium. Został on zaprojektowany przez architekta Leopolda Hardy i zbudowany w latach 1883–1899. W 1901 miała miejsce konsekracja kościoła. Może on pomieścić 1500 wiernych. Jego nazwa nawiązuje do objawień Bernadetty Soubirous, która widziała Matkę Bożą z różańcem w ręku.
Styl bazyliki wykazuje wpływy architektury bizantyjskiej. Nawa jest otwarta i okrągła, przykryta kopułą. Zewnętrzną część kopuły wieńczy pozłacana korona i krzyż, będące darem narodu irlandzkiego z 1924.
Fasada bazyliki, zmodernizowana w 2007, przedstawia tajemnice światła, dodane w 2002 do tradycyjnych 15 tajemnic różańcowych przez papieża Jana Pawła II.
Plac Różańcowy
Otwarta przestrzeń przed bazyliką Różańcową nosi nazwę placu Różańcowego. Wejścia do krypty i górnej bazyliki, które zostały wzniesione na szczycie skały Massabielle, znajdują się wysoko ponad poziomem gruntu. Żeby ułatwić odwiedzającym dostęp, skonstruowano dwa ogromne podjazdy, prowadzące z obu stron na plac Różańcowy. Ma on 130 m długości i 85 m szerokości i może pomieścić 40 tysięcy ludzi.
Widok przedstawiający wejście do bazyliki Różańcowej, flankowane dwoma podjazdami, z wieżami Bazyliki Niepokalanego Poczęcia stał się symbolem Lourdes, a w formie stylizowanej – również logo Domeny.
Naprzeciwko bazyliki Różańcowej stoi figura Ukoronowanej Dziewicy Maryi (fr. La Vierge Couronnée) i jest twarzą zwrócona ku wejściu. Posadowiona na granitowym cokole, wysoka na 2,5 m, odlana z brązu i pomalowana na biało i niebiesko figura stanowi dobrze znany punkt orientacyjny i miejsce spotkań. Jej różaniec został wykonany w stylu różańca św. Brygidy składającego się z sześciu dziesiątek, i którego pierwszą z rozważanych tajemnic jest Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny.
Poza figurą rozpoczyna się esplanada, obszerny, otwarty trakt spacerowy, wykorzystywany podczas procesji.
Bazylika św. Piusa X
Bazylika św. Piusa X zwana też bazyliką podziemną jest największym z kościołów na terenie Domeny: ma 12,000 m ² powierzchni, 191 m długości i 61 m szerokości i może pomieścić 25000 wiernych.
Bazylika została zaprojektowana przez architekta Pierre Vago i ukończona w 1958 w oczekiwaniu na ogromne tłumy mające przybyć do Lourdes w setną rocznicę objawień. Nowoczesna, wykonana z betonu budowla w kształcie odwróconej łodzi, znajduje się niemal całkowicie pod ziemią (część jej wchodzi pod ulicę Boulevard Père Rémi Sempé).
Bazylika podziemna stylistycznie bardzo różni się od dwóch poprzednich kościołów – jej odkryta, betonowa konstrukcja jest surowa i mroczna. Rozświetlają ją tylko serie obrazów ze szkła.
Interesujące miejsca:
Dom Ojca
Nazwa lokalna Maison de l’Europe et du Jumelage
Dom ten, zwany także młynem wodnym Lacadé, był prezentem od proboszcza parafii dla rodziców Bernadette. Dziś pełni funkcję muzeum.
Moulin de Boly – Dom Narodzin Bernadetty
Nazwa lokalna Moulin de Boly
Jeśli interesują Cię początki życia Bernadetty, koniecznie odwiedź młyn wodny, który w 2012 roku został odrestaurowany do dawnej świetności.
Bernarda Maria Soubirous, zwana przez bliskich Bernadetą, mieszkała w Lourdes – miasteczku leżącym u stóp Pirenejów. Rodzina dziewczyny była bardzo biedna. Sześć osób (rodzice i czworo dzieci) mieszkało w dawnej celi więziennej. Ojciec nie pracował. Zdarzało się, że młodszy brat Bernadety, Jean-Marie, z głodu zjadał wosk z kościelnych świec.
Bernadeta była ładną dziewczyną, jednak z powodu problemów zdrowotnych nie rosła. Miała tylko 140 cm wzrostu. Chorowała na astmę. Nie umiała czytać ani pisać, mówiła tylko miejscowym dialektem. Nauka sprawiała jej trudność. W wieku 14 lat chodziła do szkoły razem z siedmiolatkami, aby lepiej poznać katechizm. Inaczej nie zostałaby dopuszczona do I Komunii Świętej.
11 lutego 1858 r. Bernadeta z siostrą i koleżanką poszła zbierać gałęzie na opał. Przy grocie Massabielskiej zobaczyła unoszącą się nad krzakiem śliczną dziewczynę w białej sukni, która w prawej dłoni trzymała różaniec. Bernadeta, naśladując ją, uczyniła znak krzyża i zaczęła odmawiać różaniec. Biała Pani włączała się w modlitwę tylko na Chwała Ojcu…, kończące każdą dziesiątkę. Potem – znikła.
Już wieczorem niemal całe miasteczko wiedziało o dziwnym zjawisku. Matka, nie wierząc Bernadecie, orzekła, że pewnie był to diabeł. “Diabeł nie odmawia różańca” – odpowiedziała rezolutnie dziewczyna. Na kolejnych spotkaniach z Białą Panią towarzyszyły Bernadecie setki, a potem tysiące mieszkańców Lourdes. Podpowiadali jej, o co ma pytać „zjawę”. Bernadeta nawiązała z nią dialog.
18 lutego Biała Pani wypowiedziała znamienne słowa: „Nie obiecuję ci szczęścia na tym świecie, ale w przyszłym”. Trzy dni później wezwała: „Módlcie się za grzeszników”, a po kolejnych trzech dniach: „Pokutujcie! Pokutujcie! Pokutujcie!”. Prosiła też, by księża wybudowali przy grocie kaplicę, i aby przychodzono tam w procesji. Miejscowy proboszcz domagał się jednak cudu, chciał też poznać imię Białej Pani. Odpowiedź padła 25 marca: „Jestem Niepokalanym Poczęciem”.
Było to swoiste „potwierdzenie” ogłoszonego cztery lata wcześniej przez Piusa IX dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. Papież Pius IX w bulli Ineffabilis Deus uroczyście orzekł, że „Najświętsza Maryja Dziewica od pierwszej chwili swego poczęcia, przez łaskę i szczególny przywilej Boga wszechmogącego, na mocy przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego, została zachowana nienaruszona od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego”. Grzech pierworodny – jak wyjaśnia Katechizm Kościoła katolickiego (nr 404) – nie jest popełniany, lecz stanowi stan, w jakim poczyna się człowiek i z którego uwalnia go dopiero przyjęcie chrztu.
Zanim dogmat został ogłoszony, prawdę tę przekazała sama Maryja w objawieniach, jakie otrzymała w 1830 r. św. Katarzyna Labouré. Matka Boża nakazała wówczas wybicie medalika z napisem: „O, Maryjo bez grzechu poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy”. Podobnie podczas objawień w Gietrzwałdzie 1 lipca 1877 r., jedna z wizjonerek, Justyna Szafryńska zapytała: „Kto Ty jesteś?” i usłyszała odpowiedź: „Jestem Najświętsza Panna Maryja Niepokalanie Poczęta”.
W grocie Massabielskiej Biała Pani wskazała Bernadecie miejsce, z którego wytrysnęło źródło. Wkrótce wydarzył się pierwszy cud: mieszkanka Lourdes umoczyła sparaliżowaną rękę w wodzie wypływającej ze źródła i została uleczona.
Osiemnaście spotkań Bernadety z Białą Panią zakończyło się 16 lipca. Już dwanaście dni później miejscowy biskup powołał komisję, która miała zbadać sprawę rzekomych objawień Matki Bożej. 18 stycznia 1862 r. w imieniu Kościoła orzekł o ich autentyczności.
Trzy lata później Bernadeta rozpoczęła nowicjat u sióstr posługujących chorym (Soeurs de la Charité et de l’Instruction Chrétienne de Nevers). W 1866 r. na zawsze opuściła Lourdes, przenosząc się do domu zgromadzenia w Nevers. “Moja misja w Lourdes jest skończona” – oświadczyła. Rok później złożyła śluby zakonne. Została pomocnicą pielęgniarki w klasztornej infirmerii.
Z pokorą znosiła upokorzenia ze strony innych sióstr, którym nie mieściło się w głowie, że Matka Boża mogła ukazać się prostej dziewczynie. Zdrowie Bernadety stale się pogarszało. Ostatnie pół roku spędziła w łóżku, które nazywała „białą kaplicą”. Umarła 16 kwietnia 1879 r. Miała zaledwie 35 lat.
Po beatyfikacji w 1925 r., jej niemal nienaruszone ciało (twarz i dłonie pokrywa woskowa maska) umieszczono w relikwiarzu, w kaplicy klasztoru św. Gildarda w Nevers, a osiem lat później została kanonizowana.
70 cudów
Od pierwszego uzdrowienia z 1 marca 1858 r., do którego doszło, gdy trwały jeszcze objawienia, chorzy napływają do Lourdes, spodziewając się uzdrowienia ciała lub szukając sił do znoszenia cierpienia. Kościół katolicki uznał oficjalnie 70 cudów spośród około 7400 zgłoszonych wyzdrowień z różnych chorób. Siedem pierwszych cudów odegrało rolę w uznaniu przez Kościół objawień za prawdziwe w 1862 roku.
Od 1905 r. działa w sanktuarium biuro lekarskie, przyjmujące zgłoszenia przypadków uzdrowień i przeprowadzające wstępną konsultację wśród lekarzy obecnych w Lourdes.